Vrijdag Breidag: Breien door de jaren heen

• Geplaatst op 22 Juli 2022
• Geplaatst in Breien, Caro's Atelier
• 0

De techniek van breien lijkt al eeuwig te bestaan. Ook mensen die zelf niet breien weten in principe dat je met twee naalden en draad bijvoorbeeld truien of sokken kan breien, maar hoelang bestaat breien nou eigenlijk al? In dit blog gaan we even op reis door de geschiedenis van breien en hoe de techniek zich door de jaren heen heeft ontwikkeld.

Het ontstaan van breien in Egypte

Al in de oudheid 300 jaar n. Chr weefde mensen al stoffen om textiel van te maken. Breien komt voort uit de techniek van naaldbinden. Naaldbinden lijkt op haken, maar heeft als verschil dat er met korte draden en een gewone naald werd gewerkt. Door met de naald draden door een lus te halen ontstaat er een nieuwe lus. Zie bijvoorbeeld deze sokken uit Egypte. Archeologen dachten vaak dat dit gebreide sokken waren, maar het was dus de voorloper ervan!

Het echte breien is wel ontstaan in het Midden-Oosten als een aanpassing op naaldbinden, met twee naalden in plaats van één. Een mooi voorbeeld zijn deze katoenen sokken met prachtige kleuren en patronen uit de 11e eeuw!

Breien in de middeleeuwen

De breitechniek verspreidde zich in de middeleeuwen ook naar Europa. Arabieren introduceerden de techniek in Spanje en zo ging het bolletje rollen. Om te breien was er langer draad nodig, en dus werd het spinnenwiel uitgevonden. Dit was een hele belangrijke stap in het groeien van breien, maar heel algemeen was het nog niet. Breien werd namelijk eerst alleen gedaan voor koninklijke families.

Halverwege de 14e eeuw duiken er in Duitsland schilderijen op van Maria, waarop ze in het bijzijn van het kindje Jezus breit. Hierdoor valt te achterhalen dat breien zich aan het verspreiden was door Europa. Maria deed zelfs al aan rondbreien! Breien werd een tijdverdrijf voor vrouwen uit de hogere klassen.

Breien naar Nederland

Niet veel later groeide breien uit tot een echte ambacht. Een modetrend voor de rijken. Inmiddels had breien ook Nederland bereikt en geleidelijk aan leerden boeren en lagere klassen ook om te breien met de wol van hun eigen schapen. Zowel mannen als vrouwen konden toen vaak breien!

Eerst breide men alleen met wol, maar in de 18e eeuw nam de VOC katoen mee uit India en begon daar ook mee te breien.

Breien en de industriele evolutie

Tijdens de industriele revolutie werden er verschillende machines ontwikkeld om het breien makkelijker te maken. Zoals bijvoorbeeld een breiraam uit 1589, die we nu kennen om bijvoorbeeld mutsen makkelijk in het rond te breien. En toen kwam in 1800 de echte automatische breimachine uit, deze werkte volledig op stoom! En zo werden gebreide kledingstukken ineens verkocht in winkels. Het handbreien zelf werd daarmee weer een hobby voor dames van hogere klassen.

Breien in de 20e eeuw

Rond deze tijd zien we de eerste fournituren winkels verschijnen. Dit had ook te maken met de mode van die tijd. Die veranderde van de grote victoriaanse jurken naar rechte modellen, die mens dus ook makkelijker zelf kon maken. Tijdens de eerste wereldoorlog was er tekort aan alles, waaronder aan wol. In Nederland begon iedereen toen te kantbreien. Dat werd vaak gedaan en uitgewerkt met naaigaren.

En toen gingen we in Nederland los met breien. In 1920 breiden we veel en vaak. Kleding, badpakken, sokken, kussens en dekens. We maakten het allemaal. Het werd zelfs een noodzaak voor sommige gezinnen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Vrouwen stopten en herstelden kleding en gaven oud garen weer een tweede leven door het te ontrafelen. Wist je dat zelfs in het verzet de breitechniek werd ingezet? Door bepaalde knopen, gaten of patronen in breiwerk aan te brengen werden er geheime boodschappen doorgegeven. Na de Tweede Wereldoorlog stond zelf breien gelijk aan het idee van schaarste en armoede. Het verdween dan ook volledig uit de haute couture. Maar vrouwen bleven breien. Zij maakten hun eigen mode. Wol in nieuwe stijlen en kleuren en een explosie van het aanbod aan breipatronen gaven vrouwen de vrijheid en creativiteit om dit te doen. Jongeren hadden er echter weinig interesse in. Door de intocht van confectiekleding en nylon konden zij in winkels hun eigen stijl maken.

Breien in de 21e eeuw

Wist je dat breien in de 21e eeuw weer een enorme opleving heeft dankzij het internet? Men heeft weer behoefte aan de rust van het handwerken en werd uiteraard geinspireerd door elkaar. Natuurlijke materialen zoals Alpaca wol, Merino wol en katoen zijn goedkoper geworden. Er zijn patronen ontwikkeld die ook voor beginnende breisters geschikt zijn. Door het internet is het makkelijk om verbinding te zoeken met andere breisters in Nederland of helemaal aan de andere kant van de wereld. Er is dus een heuse community ontstaan!